جستارها
نظام قضایی ایران دشمن معترضان است
قوه قضاییه مستقل نیست. خصوصا در محاکم سیاسی و دینی، ماموران اطلاعات و سپاه هستند که اتهامات را صادر می‌کنند و حتی مجازات را تعیین می‌کنند. دادستان‌ها و قضات صرفا احکام را امضاء می‌کنند و احکام به آن‌ها دیکته می‌شود…
مقالات >
بالاخره غرب چشمانش را به انقلاب ایران باز می‌کند
حتی پیش از شروع اعتراضات اخیر، مذاکرات اروپا و ایران بر سر برنامهٔ هسته‌ایِ تهران به بن‌بست خورده بود. رهبران دنیای دموکراتیک باید در رابطهٔ خود با رژیمِ بربرِ ایران که هیچ ندامتی از کشتن شهروندانش ندارد تجدید نظر کنند…
عمامه‌پرانی؛ ابزاری مدنی برای پاسخگوسازی روحانیت
عمامه‌پران‌ها در معرض بازداشت و شکنجه قرار دارند، و بسیاری ممکن است به بهانهٔ اهانت به مقدسات زندان‌های طولانی را متحمل شوند. اما آن‌ها با به خطر انداختن زندگی‌شان و رواج این حرکت، ابزاری غیرمستقیم برای پاسخگوسازی ایجاد کرده‌اند…
ایلان ماسک اگر نوام چامسکی می‌خواند در توییتر بهتر عمل می‌کرد
ایلان ماسک خیال می‌کرد مدیران قبلی توییتر مشتی چپولِ فاشیست هستند که از آزادی بیان متنفرند و جهان‌بینی چپ‌زدهٔ آن‌ها به‌زودی سقوط خواهد کرد. و مطمئن بود که اگر او مدیر توییتر شود اوضاع خیلی بهتر می‌شود…
غرب نباید اشتباهات خود در سوریه را درباره ایران هم تکرار کند
دیکتاتورها به هنجارهای بین‌المللی اعتقاد ندارند. دیکتاتورها خودشان قوانین‌شان را تعیین می‌کنند. تنها اولویت دیکتاتورها بقاست و برای این کار تمام موازین اخلاقی را زیر پا می‌گذارند، و هر معاهده‌ای را نقض می‌کنند…
کتاب‌های تازه
دموکراسی انجمنی
مهدی جامی
تاملاتی بر هیتلر
زِبستییان هفنر
نیم‌قرن مبارزه و سیاست
سمیه رامش
هشت منظرهٔ توکیو
اوسامو دازای
استالین یا تروتسکی؟
امین اطمینان
ادبیات داستانی >
جدا افتاده
طاهره، از همان نوجوانی هم طاهره خانم بود، بین اهالی طاهره خانم صدایش می‌زدند. همان روزها که پانزده ساله‌ش بود و با دامن‌های چیت، پر از نقش و نگار و گل و برگ‌های رنگی دست دوز مادرش مثل زن‌های چهل ساله…
دهکده‌ی «ما»
دهکده‌ی «ما» حداقل چند صد متر از جایی که بقیه آن را شهر به حساب می‌آورند پائین‌تر بود، درست در قلب دره‌ای که انبوه درختان سبز آن را می‌پوشاند. دهکده‌ی ما رودهایی داشت غنی که سرچشمه‌شان چند متر بالاتر…
روستای زیم (عقرب)
بارها و بارها لحظه‌ای را تجربه کرده‌ایم که انگار پیش از این برایمان اتفاق افتاده است. لحظه‌ای که با تغییر شرایط رفته رفته استقلال خود را نسبت به آنچه در تصور ما می‌گذشته نشان می‌دهد. اما برای من، تمام مسیر سفر…
روز ملی زبان ازبکی مبارک!
آفتاب پاییزی از میان شاخ و برگ درخت کاج سوسو می‌زند، گرمی ملایمی نوازش می‌کند پشت شانه‌هایم را. راه می‌رویم در میان انبوه درختان باغچۀ خوابگاه، افکار مزاحمی قدم به قدم راه می‌روند، راه می‌روند روی برگ‌های طلایی…
زن
مرد زن را وقتی که داشت از گرما روسری‌اش را باز می‌کرد گرفت. زن که کیفش را زیر بغلش قایم کرده بود هراسان شد، می‌خواست از بین دستان او راه فراری باز کند که توسری شکننده تلخی رو زمین پرتابش کرد و بعد یک لگد خورد…
عربده‌های خاموشِ شهر ما
تنهایی را می‌پسندم. دوباره فکر می‌کنم. کاش تنهایی پیتزا بود. حتمن تا آخرین لقمه‌اش را می‌جویدم. نه. کاش آدم بود. بخواهم صادق‌تر باشم، دلم می‌خواست آدم بود. تنگ در آغوش می‌گرفتمش. آره حتمن این کار را می‌کردم…
فلسفه و اندیشه >
آیت‌اللهِ برهنه
ولی فقیه به عنوان فرد معصوم و حجت خدا، حتی خلاف اصول خود اسلام است. حتی بر اساس خود اسلام، این یک بدعت در دین و مصداق شرک است. چنین شخصیتی اساسا جعلی بوده، و امروز دیگر نامشروع بودن آن بر خود مسلمانان هم عیان است…
رذیلت و رهبری
شاکلهٔ رهبری در اسلامِ سیاسی چیست؟ ماهیت و رفتار نظام اسلامی چگونه است؟ جایگاه بازیگران قدرت و مردم کجاست؟ منافع و عوارضِ حکمرانی در نظام اسلامی چیست؟ افق حکومت اسلامی و رهبرانش کجاست؟
اصالتِ نفس توهم است
فلسفهٔ قانون‌شکنی
در باب قرارداد «ضداجتماعی» ژان‌ژاک روسو
سیاست و جامعه >
بالاخره غرب چشمانش را به انقلاب ایران باز می‌کند
حتی پیش از شروع اعتراضات اخیر، مذاکرات اروپا و ایران بر سر برنامهٔ هسته‌ایِ تهران به بن‌بست خورده بود. رهبران دنیای دموکراتیک باید در رابطهٔ خود با رژیمِ بربرِ ایران که هیچ ندامتی از کشتن شهروندانش ندارد تجدید نظر کنند…
غرب نباید اشتباهات خود در سوریه را درباره ایران هم تکرار کند
دیکتاتورها به هنجارهای بین‌المللی اعتقاد ندارند. دیکتاتورها خودشان قوانین‌شان را تعیین می‌کنند. تنها اولویت دیکتاتورها بقاست و برای این کار تمام موازین اخلاقی را زیر پا می‌گذارند، و هر معاهده‌ای را نقض می‌کنند…
جامعه بین‌المللی باید انقلاب ایران را به رسمیت بشناسد
ایران بالاترین سرانهٔ اعدام را در تمام دنیا دارد. زن‌ستیزی عمیقا در تار و پود رژیم ایران بافته شده است. همان‌طور که یهودستیزیْ سوختِ نازی‌ها بود، زن‌ستیزی هم سوختِ آخوندهای فاشیست در ایران است…
نبود حاکمیت قانون و حقوق بشر؛ مسئله اساسی ایران
ایران انواع معاهدات بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را امضاء کرده است، اما رژیم ایران مدام آن‌ها را نقض می‌کند، حق اعتراض مسالمت‌آمیز را زیر پا می‌گذارد و به نیروی مرگبار و شکنجه متوسل می‌شود…
انقلاب نوین ایران چگونه پیش خواهد رفت؟
این یک انقلاب است. این آخر جاده برای جمهوری اسلامی است. این رژیم قابل اصلاح نیست. اصلاحات سال‌ها پیش تست شد. با این نوع رژیم و این نوع رهبر، اصلاحات ممکن نیست. حکومتِ جایگزین را عبارت «زن، زندگی، آزادی» تعیین خواهد کرد…
انزوای بیشتر برای یک رژیم منزوی: ثمرهٔ سرکوب داخلی و کمک تسلیحاتی به دشمنان صلح
اعتراضات فزاینده ایرانی‌ها علیه رژیم، که با مرگ صدها نفر در جریان سرکوب‌ها همراه بوده، حالا با ارسال تسلیحات و مستشاران ایرانی به روسیه برای تجاوزش به اوکراین برجسته‌تر می‌شود…
ایرانی‌ها و اوکراینی‌ها دشمنان مشترک دارند، باید متحدان مشترک هم داشته باشند
آرمان اوکراینی‌ها عبارتست از ملیّت مستقل با انتخابات آزاد و منصفانه؛ و حق تعیین سرنوشت‌شان به دست خودشان. ایرانی‌ها هم آرمانی مشابه دارند که در همین چند هفته گذشته صدها جان و هزاران اسیر از آن‌ها گرفته است…
ایران: خوشه‌های خشم
ایرانیان می‌خواهند معنای زندگی در ایران را از اساس عوض کنند. ایرانیان می‌خواهند خودِ «زندگی» را بازتعریف کنند، و دستانی را که چهل سال سعی کرده آن‌ها را در قالب‌های کوچکِ پیش‌ساخته فرو کند قطع کنند…
فرهنگ، هنر و ادبیات >
عمامه‌پرانی؛ ابزاری مدنی برای پاسخگوسازی روحانیت
عمامه‌پران‌ها در معرض بازداشت و شکنجه قرار دارند، و بسیاری ممکن است به بهانهٔ اهانت به مقدسات زندان‌های طولانی را متحمل شوند. اما آن‌ها با به خطر انداختن زندگی‌شان و رواج این حرکت، ابزاری غیرمستقیم برای پاسخگوسازی ایجاد کرده‌اند…
ماه بالای سر آبادی
امید بر این فرض استوار است که ما نمی‌دانیم چه پیش خواهد آمد و در فضای عدم قطعیت جای کافی برای عمل وجود دارد. وقتی عدم قطعیت را به رسمیت می‌شناسید یعنی تصدیق می‌کنید که شاید بتوانید بر نتایج تاثیر بگذارید…
چرا این نسل جان خود را برای دختران به خطر می‌اندازد؟
در کنار دختران و زنانی که به ضرب گلوله و باتون کشته می‌شوند، تعداد زیادی از پسران و مردان هم کشته شده‌اند. این نسل نه فقط خشم خود را، بلکه غضب و تحقیر و توهین و دل‌شکستگی و بی‌عدالتی تمام ۴۳ سال گذشته را با خود حمل می‌کند…
جنگِ ارزش‌ها؛ نبرد نمادها
جمهوری اسلامی جنگ ارزش‌ها را وا داده است. نبردِ نمادها گواهی بر این واقعیت است. تعریف مردم از مفاهیمی مثل وطن، سرباز، غیرت و شهادت دیگر عوض شده است. ارزش‌های خرافی جمهوری اسلامی شانسی برای پیروزی ندارد…
انقلابِ «فرهنگ ایرانی»
سال ۵۷ زنان علیه حجاب تظاهرات کردند، اما اعتراض‌شان شکست خورد و زن‌ها به شهروندان درجه دو تبدیل شدند. این بار اما مردان ایرانی در کنار زنانِ ایرانی هستند و با صدای بلند حقوق آن‌ها را مطالبه می‌کنند…
مسیح علی‌نژاد: «این رژیم را زنان به زیر می‌کشند»
علی‌نژاد با به حرکت در آوردنِ جامعهٔ زنان، آن‌ها را به دور ریختنِ قوی‌ترین نمادِ تبعیضِ جنسیتیِ رژیم ایران، یعنی حجاب اجباری، تشویق کرد. او حجاب را به دیواری تشبیه می‌کند که اگر بریزد، تمامِ نظام از هم می‌پاشد…
بقا در بزنگاه
آینده، یک جای دور نیست. یک اسم نیست. بلکه در واقع یک «فعل» است، یک کنش است: چیزی‌ست که ما امروز می‌سازیم. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که آینده مثل موجی بیاید و بی‌اختیار ما را ببرد یا از طرفِ دیگران به ما دیکته شود…
حداقل کتکت نمی‌زند
توجه به نبودِ چیزها؛ ندادن‌ها؛ لذتِ ارزانی‌داشتن؛ لذتِ اهمیت دادن، پروراندن، ساختن، ترمیم کردن. همان چیزهای خاموش و ریزی که ظاهرا دلیل خوبی برای جدایی از یک نفر نیست. این نوع فقدان را نمی‌شود راحت توضیح داد…
دانش و فناوری >
ایلان ماسک اگر نوام چامسکی می‌خواند در توییتر بهتر عمل می‌کرد
ایلان ماسک خیال می‌کرد مدیران قبلی توییتر مشتی چپولِ فاشیست هستند که از آزادی بیان متنفرند و جهان‌بینی چپ‌زدهٔ آن‌ها به‌زودی سقوط خواهد کرد. و مطمئن بود که اگر او مدیر توییتر شود اوضاع خیلی بهتر می‌شود…
ما بردگان تا به کجا خواهیم رفت…
اگر زمانی، رنه دکارت، گمان می‌کرد که غده صنوبری مغز، منزلگاه روح است، حالا باید بپذیریم که مدارهای مشخصی در مغز، منزلگاه قانون دوم ترمودینامیک هستند و ما را به بردگان او تبدیل کرده‌اند. همان مدارهایی که بشر…
می‌اندیشم؛ پس فرق دارم
از نظر شناخت و معرفتْ انسان‌ها رقیبی در بین حیوانات ندارند. هیچ جانورِ دیگری نتوانسته ماهواره و واکسن و ثروت تولید کند. اما به نظر می‌رسد این برتری بیشتر دلایل بیولوژیک دارد که در طول تاریخ تکوین یافته است…
رابطهٔ شخصیت و زوال عقل؛ آیا زوالِ مغز به شخصیت ربط دارد؟
ویژگیهایی مثل نظم و خلاقیت در زندگی میتواند از مغز انسان محافظت کند. اما استرس و اضطرابِ شدید در درازمدت میتواند مغز را تخریب کند. و الگوهای رفتاریِ خاصی بر سلامتی مغزی انسان در دوران پیری تاثیر حیاتی دارد…