جستارها
نبرد بین دموکراسیخواهان و دیکتاتورطلبان، آیندهٔ ایران را تعیین خواهد کرد

انقلاب مهسای ایران؛ یک سال بعد
برخی از اصحابِ رژیم امیدوارند بتوانند از پهلویستها به عنوان نقشهٔ جایگزین استفاده کنند. یعنی وقتی رژیم به آستانهٔ سقوط رسید، با استفاده از پهلویستها رضا پهلوی را شاه کنند و در عوضْ امتیازاتِ خود را حفظ کنند…
مقالات >

رستاخیزِ میکروبی را چگونه باید مدیریت کرد؟
دانشمندان مقاومتِ میکروبی را با بحران تغییر اقلیم مقایسه میکنند، یعنی آن را بحرانی میدانند که امروز باید برایش اقدام کرد تا از فاجعهای در فردا جلوگیری شود. ولی تصور غالب این است که مقاومت میکروبی قابل پیشگیریست…

ایلان ماسک: دمدمی و خودویرانگر
به باورِ ایلان ماسک بشریت به سمت ویرانی میرود. ماسک به عقل خودش ایمان دارد و معتقد است که او بهترین آدم برای محافظت از انسانها در برابر تکنولوژیهای شریر است…

در سرزمین خیالی عدالت
در دنیای واقعی بسیاری از لذتهای ما با رنج فراوان میسر میشود. اما ما سعی میکنیم اینها را فراموش کنیم. سفر به سرزمین خیالی عدالت، عجیب و ناخوشایند است. برای بعضیها عدالت مسئله نیست…

جهان سوم و جنگ اوکراین؛ رابطهای پیچیدهتر از آنچه به نظر میرسد
این ذهنیت که مردم کشورهای در حال توسعه نسبت به جنگ اوکراین بیطرف یا حتی طرفدار روسیه هستند، واقعیت را بیش از حد ساده جلوه میدهد یا آن را تحریف میکند…
کتابهای تازه
ادبیات داستانی >

کارآگاه تالیبوف؛ یک پروندهی سرپایی
کارآگاه به جای جواب از دستیارانش خواست کمک کنند و نردبان را از مخفیگاهش بیرون بیاورند. دستیارانش اطاعت کردند و در ضمن این جوابِ بیصدا را شنیدند:«به زودی خواهید فهمید.»…

سرباز درون
چیزی که هیچ کس انتظارش را نداشت، این بود که جنگ اینقدر سریع به پایان برسد. حتی خود دولت هم از این اتفاق تعجب کرده بود. سخنرانی پیروزی رئیسجمهور بیروح بود. انگار ما در جنگ شکست خورده بودیم…

یک شب ساحلی، و یک رویا
درون یک آلاچیق دور هم جمع شدهایم که به اندازهی یک آمفی تئاتر است. دورتادور آن نیمدیوارهایی از حصیر به اندازهی دامن یک زن از سمت بام به طرف زمین آویزان است، و در این لحظه به طور وسوسه انگیزی در میان باد…

دستکش
دیگر خبری از آن دختر سرسخت و مغرور نبود. هنوز حرف از دهانمان درنیامده، اشک از چشمهایش سرازیر میشد. مچ دستش را روی گونههایش گذاشت تا اشکهایش سُرنخورند. به انگشتهایش اجازه نمیداد چیزی را بدون واسطه لمس کنند…

رفیق هم زندانم
آن شب مرا لتوکوب نکردند و نان هم دادند. نیمههای شب نالههای جوانی که پهلویم به زنجیر بسته بود خاموش گشت و بیحرکت افتاد. او که شب گذشته تا صبح از شدت درد تقلا میکرد، امشب یکباره آرام شد…

خهبات (شورش)
نفرت از لابهلای دندانهای نامرتبش، روی لبهای کلفت و سیاهش ریخت. هیکل نخراشیده و زنگزدهاش را از نظر گذراند. درحالیکه بیل را به سینهاش میکوبید نالید: بگیر آهنپاره…
فلسفه و اندیشه >

در سرزمین خیالی عدالت
در دنیای واقعی بسیاری از لذتهای ما با رنج فراوان میسر میشود. اما ما سعی میکنیم اینها را فراموش کنیم. سفر به سرزمین خیالی عدالت، عجیب و ناخوشایند است. برای بعضیها عدالت مسئله نیست…

جورج اورول و روسیه؛ به قلم ماشا کارپ
این ذهنیت که روسیه به یک دیکتاتوریِ اورولی تبدیل شده، بیانی دقیق از وضعیت فعلی این کشور نیست. وضعیتِ تراژیکِ امروز روسیه بیشتر در تاریخ این کشور ریشه دارد تا در انتزاعاتِ تمامیتخواهی…
سیاست و جامعه >

انقلاب مهسای ایران؛ یک سال بعد
برخی از اصحابِ رژیم امیدوارند بتوانند از پهلویستها به عنوان نقشهٔ جایگزین استفاده کنند. یعنی وقتی رژیم به آستانهٔ سقوط رسید، با استفاده از پهلویستها رضا پهلوی را شاه کنند و در عوضْ امتیازاتِ خود را حفظ کنند…

جهان سوم و جنگ اوکراین؛ رابطهای پیچیدهتر از آنچه به نظر میرسد
این ذهنیت که مردم کشورهای در حال توسعه نسبت به جنگ اوکراین بیطرف یا حتی طرفدار روسیه هستند، واقعیت را بیش از حد ساده جلوه میدهد یا آن را تحریف میکند…

مجتبی و سوءتفاهماتش
در حالی که رژیم ایران جایی برای اصلاح ندارد، دلواپسانِ نظام که عمدتا از اصلاحاتیون هستند، هنوز به نظام امید دارند و دنبال انقلاب از بالا به جای انقلاب از پایین هستند. انقلابی از بالا که بقای رژیم را تضمین کند…

صعود و نزول قدرت کردها در عراق
تلاش دولت اقلیم کردستان برای استقلال اقتصادی تنها منجر به افزایش اختلافهای داخلی و گسترش فساد و دزدسالاری شده و وابستگی آن را از عراق به ترکیه و از کمکهای خارجی به درآمدهای نفتی تغییر داده است…

سیاست صنعتی جهان اول و حقوق بینالملل
بسیاری از مشکلات بزرگ امروز، مسائلی جهانی هستند و نیازمند همکاری بینالمللی. حتی اگر آمریکا و اروپا به کربن صفر دست پیدا کنند، این به تنهایی مشکلات اقلیم را حل نخواهد کرد. مگر آنکه همهٔ کشورها مشارکت کنند…

اتحاد با فاشیسم غیرممکن است؛ اپوزیسیون باید به فکر سازماندهی خود باشد
اگر اپوزیسیونِ خارج بتواند ساختارسازی کند و حامیان خود را سازمان بدهد، ایرانیها میتوانند به شکلگیری برخی روندهای دموکراتیک امیدوار باشند. اما در نبودِ سازمانیافتگی، اپوزیسیونِ خارج کماکان بیاهمیت خواهد بود…

ترکیه؛ بحرانی دیگر در منطقهٔ بحرانها
اگر رجب طیب اردوغان رئیسجمهور جنجالی ترکیه در انتخابات پرماجرا اما مشکوک امسال از قدرت کنار زده شود، شاید شانسی برای ایجاد تغییر مثبت واقعی در جهت دموکراسی در ترکیه و منطقه شکل بگیرد…

قیام ژینا هنوز حرف آخر را نزده است
درونِ مبارزه با رژیمِ دینی، مبارزهٔ دیگری علیه نیروهای سلطنت جریان دارد. طرفدارانِ رژیمِ فعلی و مشتاقانِ بازگشتِ رژیمِ قبلی هردو با تحریفِ عللِ واقعیِ انقلابِ ۵۷، نشان میدهند که نفعشان در عقیم شدنِ انقلابِ جاری است…
فرهنگ، هنر و ادبیات >

وحشی، گستاخ، تغییرناپذیر
زمان تصرف افغانستان به دست طالبان، بسیاری از ناظران سادهلوحانه وعدههای گروه مبنی بر اتخاذ میانهروی را باور کردند. اما از ابتدا هم معلوم بود که این غیرممکن است. چون شیوهٔ بقای طالبان با هر گونه آزادی در تضاد است…

دوست یا دشمن؛ جنگ بر سر سگها
کشتار انبوهِ حیواناتْ ابزاری مهم برای کنترل شیوع بیماریهای حیوانی بوده، و کشتارِ گزینشی همواره شیوهای متعارف برای کنترل بسیاری از امراض دامی بوده است. اما یک جهانبینی جدید به مخالفت با این شیوه پرداخته است…

جنگیدن به سبکِ روسها
مردم عادی روسیه، با فشار نیروی کامل امنیتیِ حکومتْ روی گردنشان، قادر به اعتراض انبوه به جنگ اوکراین نیستند. ولی شواهدِ مقاومتِ پنهان علیه روایتِ کرملین از جنگ را همه جا میتوان یافت…

اسلامگرایان، مترصد بازگشت به قدرت
بعد از قیامهای موسوم به «بهار عربی»، دیدگاه کلی غرب این بود که اسلامگرایان تصمیم گرفتهاند در جوامع بازتر و دموکراتیک وارد قدرت شوند. مثل تقریبا هر چیز دیگری در این ده سال، این تصور هم غلط از آب در آمد…

مردسالاری در ایران نمرده است
سلطه بر زنان، به دین و مذهبیون محدود نمیشود. زنستیزی نه فقط از سوی طرفداران رژیم اسلامی، که از سوی مردان و زنانِ سکولارِ شاهدوست هم ترویج میشود. در نظام عقیدتیِ قرونوسطاییِ اینها، زنِ مستقلْ جلف و هرزه است…

روحیهٔ پیروزی؛ ارادهٔ جنگیدن
ملتها چگونه در جنگ پیروزها میشوند؟ استراتژی بهتر، قدرت آتش برتر، و عزم رهبران، همهٔ اینها اهمیتی کلیدی دارند. اما یک عنصر حیاتیست که خیلی مواقع نادیده گرفته میشود. گرچه شاید امری ناملموس باشد…

میراث گاندی؛ پر از انتقاد، اما پرمصرف
از نظر نیروهای سکولار، گاندی نمایندهٔ هندوستان خیالی گذشته است، اما برای دولت فعلی هند، او فقط رهبر استقلال هند از مستعمرهٔ انگلیس نیست، بلکه ابزاری برای توجیه وجههٔ بینالمللی حکومت است…

اثر تازهٔ سلمان رشدی: واژهها تنها فاتحان
حدود شش ماه بعد از حملهٔ وحشیانه به رشدی، او که دوران نقاهت خود را سپری میکند، رمان تازهٔ خود را منتشر کرده، و دنیای ادبیات هم به استقبال او رفته است…
دانش و فناوری >

رستاخیزِ میکروبی را چگونه باید مدیریت کرد؟
دانشمندان مقاومتِ میکروبی را با بحران تغییر اقلیم مقایسه میکنند، یعنی آن را بحرانی میدانند که امروز باید برایش اقدام کرد تا از فاجعهای در فردا جلوگیری شود. ولی تصور غالب این است که مقاومت میکروبی قابل پیشگیریست…

ایلان ماسک: دمدمی و خودویرانگر
به باورِ ایلان ماسک بشریت به سمت ویرانی میرود. ماسک به عقل خودش ایمان دارد و معتقد است که او بهترین آدم برای محافظت از انسانها در برابر تکنولوژیهای شریر است…

تولید گوشت حیوانی و لبنیات در آستانهٔ تحولی بنیادی
اگر همهٔ مردم رژیم گیاهی داشتند، بسیاری از مشکلات مرتبط با گوشت و لبنیات حل میشد. اما در عمل، تغییر کامل رژیم غذایی ممکن است به این زودیها میسر نباشد. با این حال تکنولوژی ژنتیک گویا پاسخ را یافته است…

چرا کارل ساگان دربارهٔ مغز انسان اشتباه میکرد
این ایده که انسانها ذهنِ خزنده دارند در حال از دست دادن جایگاهِ علمی خود است و سرانجام از قلمروی آکادمیک بیرون انداخته خواهد شد. با این حال کماکان افسانهای جانسخت و شایع درمیان عوام باقی خواهند ماند…