فلسفه و اندیشه
علم و جهل از نگاه یک فیزیکدان
در علم امروز سوالات بزرگی وجود دارد؛ سوالاتی که هزاران سال بشر از خود می‌پرسیده است. شاید هرگز جواب این پرسش‌های عمیق را پیدا نکنیم. ولی این ذات بشر است که جستجوگری کند و دنبال جواب آن‌ها باشد…
خشونت‌پرهیزی: میراثِ رمانتیک
بی‌عدالتی را نباید تحمل کرد. هر جا که ضرورت باشد، باید با زور در برابر خشونت مقاومت کرد. برای این کار نیازی به خشونت‌پردازی نیست. ولی تبلیغِ خشونت‌پرهیزیِ محض هم صرفا ایده‌ای رمانتیک در دنیایی خشونت‌زده است…
چرا «نظریهٔ همه‌چیز» بی‌معناست
ایده‌های معدودی مثل «نظریهٔ همه‌چیز» برای اهالی علم و خصوصا فیزیکدانان جذاب بوده‌اند؛ این نظریه سعی می‌کند تمام دانش ما را از فیزیکِ بنیادی در قالب یک فرمول نهایی جمع‌بندی کند، ولی همواره شکست خورده است…
امر «معاصر» چیست؟
دو قرن پیش، امانوئل کانت در یکی از مقالات خود، به سؤال «روشنگری چیست؟»، چنین پاسخ قاطعانه‌ای می‌دهد: «روشنگری خلاص‌شدن انسان از دست صغارت است؛ صغارتی که گناهش بر گردن خود انسان است.» این تعریف…
معناجویی در استبداد
معناجویی در استبداد، احساسی واقعی و نیرومند است، و جهان‌بینیِ استبدادی همواره با معنافروشی همراه است. برای همین، رهبران استبدادی و انقلابیون افراطی همواره سیاست را با ارزش‌ها پیوند می‌زنند تا مردم را بفریبند…
ابرمرد: آیندهٔ بشریت
ابرمردی که صرفا با نیروی اراده، جهان را از بمب‌های اتمی پاک می‌کند، فقط در تخیلات ما خلق می‌شود. در عمل برای وادارکردن کشورها به پاکسازی اتمی، باید قدرت و نفوذی جهانی داشته باشید و از این قدرت واقعا استفاده کنید…
درس‌های زندگی: در باب هانا آرنت
برخی مواضعِ جنجالی آرنت برای خیلی‌ها غیرقابل قبول است. او شجاعت زیادی در بازگویی واقعیت‌های تاریخ داشت، ولی در نهایتْ مطالعهٔ آن‌چه بر او گذشتْ آموزنده‌تر از ایده‌هایی‌ست که خود او توانست از زندگی استخراج کند…
مرد باش…
مردان دنیای ما مجبور نیستند در قالب‌های سفت و سخت سنتی خود را به‌زور جا کنند و عواطف عمیق‌شان را سرکوب کنند. این مردان آزادی و نیاز بیشتری دارند تا هویتِ مردانهٔ اختصاصی‌تری برای خودشان تعریف کنند…
فرهنگ فلسفی ولتر: علیه تعصب و قربانی آن
فرهنگ فلسفی را همان‌گونه که بی‌اعتنا به انسجام معمول کتاب‌ها نوشته شده، پاره‌پاره و پیش و پس می‌توان خواند، و لازم نیست که از ابتدا تا انتها به ترتیب خوانده شود.
ستون‌های دروغ
انسان جانورِ حیرت‌انگیزی‌ست؛ می‌تواند با دروغ‌پردازی و سفسطه‌بافیْ خود را به مقام خدایی و پیغمبری منصوب کند و جماعتی را بفریبد و وقتی به قدر کافی یارگیری کرد، به نام خدا و اخلاق دست به هر جنایتی بزند و بعد…
کارل یاسپرس شهروند جهان؟
هیچ کس نمی‌تواند آن‌طور که شهروند کشور خود است، شهروند جهان باشد. در کتاب درباره‌ی خاستگاه و غایت تاریخ، یاسپرس، به تفصیل، پیامدهای دولتی جهانی و امپراطوری‌ای جهانی را بحث می‌کند.
خودفریبی نکنیم؛ بعضی فرهنگ‌ها فاسدند
وقتی معیارهایی جهان‌شمول برای اخلاقیات داشته باشید، یعنی برای تشخیص حق و باطل استانداردی فراگیر دارید، و آن‌وقت می‌توانید برخی رفتارها را باطل یا غلط یا شرّ بنامید، و برخی فرهنگ‌ها را فاسد یا ضداخلاقی بدانید…
تاریخِ تاریک و عصر جولان قلم
قلم یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌هاست. از قلم برای انتشار دروغ استفاده شد و می‌شود، و همین قلم برای افشای دروغ و دروغگوها به کار می‌رود. امروزه دیگر نمی‌توان مانع روشن‌گریِ قلم‌های مجازی که دنیای ما را گرفته‌اند شد…
وقتی دزدِ زن‌باز می‌شود مردِ خدا…
اگر معتقدید بشر اساسا موجود خوبی‌ست، احتمالا آزادی بیشتری برایش قائل می‌شوید. اما اگر انسان را ذاتا گنهکار بدانید، آن‌وقت شاید به این فکر کنید که نیازمند هدایت و کنترل است؛ و این ترفندِ خوبی برای بهره‌کشی است…
