هنر و فرهنگ
شعر بهمثابه شایعه: صدای زنانه در دل خاموشی
ادبیات زنان در ایران امروز، دیگر تنها پژواکی از احساسات فردی یا رمانتیسیسم خانگی نیست؛ بلکه ابزاری برای بازنمایی هویتی چندلایه، سرکوبشده و مقاوم آنها است. شعر الهام اسلامی یکی از نمونههای برجستهی این جریان است…
قدرت ادبیات گمانهزن؛ کتابهایی که آینده را میبینند
ادبیات گمانهزن میتواند بر اجتماع و سیاست اثر بگذارد، بهخصوص وقتی افکار عمومی در حوزههای فناوری، محیطزیست و جامعهشناسی، از این آثار الهام میگیرند. این آثار فرصتی برای نقد و بازاندیشی در فرهنگ عامه و طرح پرسشهای اخلاقی فراهم میآورند…
چگونه دنیای ماروِل از هنرمندان بهره میبرد
فیلمهای ساخته شده بر اساس ابرقهرمانانِ دنیای سینماییِ مارول میلیاردها دلار فروش کردهاند. ولی هنرمندان و مولفانی که این شخصیتهای پرطرفدار را خلق میکنند، از این خوانِ پرنعمت چیزی عایدشان نمیشود. چرا؟
پناه پناهی؛ خارج از سایهٔ نام پدر
برای پناه پناهی، دردسرهای سیاسی و سرخوردگی هموطنانش بود که الهامبخش ساخت فیلم «جاده خاکی» شد. اما فرایند ساخت فیلم همینطور باعث تغییر رابطهٔ او با پدرش و شکلگیری هویت خود او به عنوان یک سینماگر شده است…
مرهمی بر واقعیت؛ ادبیات تخیلی از منظر تالکین
امکان خواندن داستان و تصور دنیاهای دیگر، و زندگی در دنیاهای خیالی، یکی از قویترین مرهمها برای دردهای ماست. تخیل و فانتزیْ قهرمانان و بدکارانی را به ما نشان میدهد که با آنها دنیای خودمان را بهتر میشناسیم…
هنر، خلاقیت و آزادی، زیر سایهٔ جنگ
هنرمندان روس در مواجهه با قدرت مطلقهٔ حکومت چه میکنند؟ برخی از آنها همرنگ جماعت و خادمانی وفادار و متعصب میشوند. اینگونه همنوایی پاداش زیادی دارد. ولی بهای آن فساد روح است و پیوستن به پیادهنظامِ قدرت…
هاروکی موراکامی: نوشتن در دنیای موازی، پیوند با مخاطب جهانی
موراکامی با کاوش تاریخ، مخاطب خود را به اندیشه وامیدارد. ظاهرا او در دنیایی موازی چیزهایی را میبیند که بسیاری از مردم نمیبینند. اما کاوش حافظهٔ تاریخی مردم چشم آنها را به واقعیات انکارناپذیر باز خواهد کرد…
صلاحالدین ایوبی؛ چگونگی شکلگیری یک افسانه
صلاحالدین جزو معدود شخصیتهای پیشامدرن است که زندگینامهاش در زمان حیاتش نوشته شده. اما تاریخنگاری در باب او متأثر از عوامل مختلفی بوده، طوری که عمدتا اسطوره جای شخصیت تاریخی صلاحالدین را اشغال کرده است…
جاذبه زبانهای جهانی؛ ریشههای تاریخی و فرهنگی
هر زبان بینالمللی شاید زمانی زبان یک امپراتوری بوده است. همینطور بوروکراسی و تجارت نقش مهمی در تحمیل زبانها دارد. ولی در نهایت این عنصر فرهنگیست که در برتری یک زبان و گرایش به آن نقش کلیدی دارد…
آیا ادبیات جنگ سرد احیاء خواهد شد؟
چه اتفاقی میافتد وقتی آدمبدها واقعی میشوند، و نمایشهای قدرت به تهاجم واقعی تبدیل میشود؟ تاریخ شاید تکرار نشود ولی میتواند اثر نیرومندی باقی بگذارد. اگر جنگِ سردی که ما میشناختیم واقعا تمام نشده باشد چه؟
پنجاهسالگی «پدرخوانده»؛ افسانهٔ اوباشی که توقعات ما را از فیلمهای گانگستری بالا برد
کمپانی پارامونت در پنجاهمین سالگرد تولد «پدرخوانده»، یک بار دیگر آن را روی پردهٔ سینماها میآورد. پارامونت سعی میکند این فیلم را به میراث سینمایی تبدیل کند و جایگاه آن را به عنوان یک سرمایه فرهنگی تحکیم کند…
چرا فنلاند شادترین کشور دنیاست؟
برای چند سال پیاپی فنلاند شادترین ملت دنیا شناخته میشود؛ نتیجهای که بسیاری از جمله خود فنلاندیها را غافلگیر کرده است. ولی خوشبختی یا رضایت تصادفی نیست. برای فنلاندیها شادکامی محصول استقامت و اعتماد جمعی است…
مترجم به مثابه تولیدکنندهٔ محتوا؛ در باب هنر ترجمه
ترجمه صرفا پردازش جملات و گرامرِ یک زبان به زبان دیگر نیست. فقط یک مهارت فنی نیست، بلکه کاری هنریست. مترجمان هم گاهی در نقش نمایندهٔ ادبی ظاهر میشوند و عامل بازشناسی و زمینهساز موفقیت آثار ادبی میشوند…
آیا ادبیات میتواند سیر تاریخ را عوض کند؟
آیا ادبیات هیچ تاثیری بیرون از مرزهای فرهنگ میتواند داشته باشد؟ آیا ادبیات قدرت تغییر دادن روند تاریخ را دارد؟ آیا بدون ادبیات داستانی، تاریخ جهان اصلا فرقی میکرد؟