ادبیات، فلسفه، سیاست

فیلوسوفیا

خودفریبی نکنیم؛ بعضی فرهنگ‌ها فاسدند

وقتی معیارهایی جهان‌شمول برای اخلاقیات داشته باشید، یعنی برای تشخیص حق و باطل استانداردی فراگیر دارید، و آن‌وقت می‌توانید برخی رفتارها را باطل یا غلط یا شرّ بنامید، و برخی فرهنگ‌ها را فاسد یا ضداخلاقی بدانید…

ابزارهای علمی؛ ترفندهای شبه‌علمی

شکِ معقول مایهٔ پیشبرد علم است، ولی نباید آن را با ترفندِ شک یا شکّ مخرب که توطئه‌پردازان به کار می‌برند یکی دانست. شکِ علمی متدی‌ست برای یافتن راه‌حل یک مشکل، اما شکِ مخرب ناشی از انگیزه‌های ناصواب است.

برجس و کوبریک؛ حکومت و آزادی

رمانِ «پرتغال کوکی» نوشتهٔ آنتونی برجس وقتی در ۱۹۶۲ منتشر شد موفقیتی کسب نکرد و عملا به فراموشی رفت، تا این‌که یک دهه بعد استنلی کوبریک آن را برای فیلم اقتباس کرد و این داستان به شهرت بین‌المللی رسید…

غریزه‌های بقا

معمولا خیال‌مان راحت است که در زندگی همواره حفاظ‌هایی هستند که از ما محافظت می‌کنند. اما گاهی سرنوشت به خطا می‌رود و در بحران گرفتار می‌شویم؛ حفاظ‌ها از بین رفته‌اند؛ و همه چیز ممکن است در لحظه‌ای به فنا برود…

چرا «نسبی‌گرایی اخلاقی» چیز بیخودی‌ست

معیارهای عینیِ خوب و بد، دفاعِ ما علیه ایده‌های بد است. اگر معیارهای‌مان را ببازیم، هیچ دفاعی نداریم. با توسل به نسبی‌گرایی اخلاقی، ایمنیِ طبیعی‌مان را غیرفعال می‌کنیم، و خود را در برابر ایده‌های بد آسیب‌پذیر می‌کنیم…

زندگی روزمره با طعم فلسفهٔ باستان

برای خوب زیستن، تمرکز ما باید بر روی ارزش‌های بیرونی‌ای باشد که تصور می‌کنیم خوشبختی را برایمان به ارمغان می‌آورد: قضاوت‌هایی که می‌کنیم، نحوۀ رفتارمان، چیزهایی که در پی آن هستیم و آنچه ارزشمند می‌دانیم.

لذت‌جویی و دردگریزی: اپیکوریسم به زبان ساده

اپیکوریسم کلا ناشی از نوعی تغییرِ نگرش ذهنی است. اپیکوریسم سعی می‌کند عمل‌گرا و مدرن و بی‌پرده باشد و بینشی ذی‌قیمت نسبت به زندگی به دست دهد، و خصوصا برای ماده‌گرایان و خداناباوران، تَسلّای وجودی فراهم کند.

علم قدرت است، و قدرت ترس دارد

علمْ ما را بالا برد و به جایگاه بهتری سوق داد؛ آسیبِ علمی هم ما را به عقب می‌برد. و همواره کسانی هستند که از علمِ ما هراس دارند و خواهانِ کنترل و سرکوب آن هستند. و تاریخ به ما نشان می‌دهد که این تهدید همیشگی‌ست.

نیچه علیه شوپنهاور: معنای رنج

زندگی ممکن است پُر از درد و رنج باشد، اما واکنشِ ماست که حرف آخر را می‌زند. شوپنهاور می‌گوید از امیال‌تان بکاهید و تسلیمِ زندگی شوید. اما نیچه در قبال مصائبِ زندگی پیشنهاد می‌دهد با رنج‌ها روبه‌رو شوید…

درس‌گفتارهای فلسفه‌ی سیاسی کانت (۸): کانت، پیشرفت و حق انقلاب

همان‌طور که نادرستی استبداد را می‌توان نشان داد، نادرستی شورش نیز از این واقعیت معلوم می‌شود که اگر دستوری که بر اساس آن [مردم] عمل خواهند کردند به طور علنی به رسمیت شناخته شود، در هدف خود ناکام می‌ماند.

چرا دیدگاهِ ارسطویی با دانش مدرن سازگار نیست؟

علوم جدیده دست به کارهایی حیرت‌انگیز زده است: ارسالِ کاوشگر فضایی به سیارهٔ پلوتون، فهم ماهیت نور، واکسیناسیون مردم جهان و …. بسیاری از دانشمندان و فلاسفه معتقدند که قدرت علم ناشی از توجهِ شدیدش به شواهدِ تجربی‌ست…