روز چهار شنبه سوم برج اسد ۱۳۹۷ خورشیدی مراسم اختتامیه نخستین جشنواره رمان کودک و نوجوان «توانا» در مرکز معلومات افغانستان در دانشگاه کابل برگزار شد.
فراخوان نخستین دور این جشنواره ادبی در پانزدهم برج عقرب ۱۳۹۶ خورشیدی با هدف غنی‌سازی ادبیات کودک و نوجوان، تشویق نویسندگان، کشف استعدادهای خلاق در عرصه ادبیات و فرهنگ‌سازی از طریق تولیدات فرهنگی با پیام مثبت اعلام شده بود.
مراسم اختتامیه این مسابقه ادبی با حضور چهره‌های مطرح ادبیات داستانی افغانستان، نویسندگان، هیات داوران و فرهنگیان برگزارشد.
کاظم‌حمیدی‌رسا مسئول برگزاری این مسابقه ادبی با اشاره به شرایط مسابقه گفت: بدون در نظرداشت شرایط سنی برای اشتراک کنندگان، میدان را برای رقابت آزاد برای تمام نویسندگانی که به زبان فارسی و پشتو می‌نوشتند، باز گذاشتیم. خواستیم همه کسانی که انگیزه نوشتن دارند، در هرجایی که هستند بتوانند بدون محدویت سنی در این رقابت آزاد ادبی سهم داشته باشند. این امر سبب شد که شماری از مهاجران هموطن از اروپا، امریکا و کشورهای ایران و پاکستان نیز بتوانند آثارشان را به دبیرخانه جشنواره بفرستند.
دبیرخانه جشنواره اعلام کرده که هشت اثر برگزیده به زبان‌های فارسی و پشتو به مرحله نهایی راه یافتند و حایز مقام و جایزه نقدی شناخته شدند.
در مجموع شش داور مسئولیت ارزیابی و داوری آثار را به عهده داشتند، سه داور برای داوری آثار به زبان پشتو و سه داور برای داوری آثار به زبان فارسی.
داوران بخش فارسی: محمدحسین محمدی ، عزیز الله نهفته ، بتول سید حیدری و داوران بخش پشتو: شریفه پاسون، بصیراحمد احمدی، علم گل سحر بودند.
از مجموع ۱۳۲ اثر رسیده به زبان‌های فارسی و پشتو، ۸ اثر به‌عنوان رمان‌های برتر حایز مقام و جایزه نقدی شناخته شدند. به نویسنده هر اثر برگزیده مبلغ یک هزار دالر امریکایی جایزه نقدی اهدا شد.
علاوه بر این، هر اثردر چهار هزار شماره نشر شده و در سراسر کشور توزیع می‌گردد.
چهار اثر برگزیده به زبان فارسی عبارتند از:
«معجزه موسی» نوشته زهرا نعیمی دانشجوی افغانستانی ساکن مشهد ایران
«شهزاده و کتاب سرنوشت» نوشته فریده محبی.
«جلا در آن‌سوی راه شیری» نوشته سمیع‌الدین عمار، و
« شهریار» نوشته رضا پارسا
چهار اثر برگزیده به زبان پشتو از این قرار است:
«کبی او مونوک»، نوشته محب‌الله زغم
«سوله او طبیعت»، نوشته نعیمه غنی
«د پیریانو کلی» نوشته گل‌رحمان رحمانی
«لارښود او ستره پیښه» نوشته عبدالله الهام
از یازده اشتراک کننده دیگری که آثارشان به زبان‌های فارسی و پشتو جزو ده بهترین بودند، با اهدای تقدیرنامه تقدیر شد.
آثار تقدیر شده به شرح زیر است:
خوری،عبدالجمیل ممتاز- به زبان پشتو
مندکری، نصرت آرمان – پشتو
د گلانو یو خار، رنا زرمتی – پشتو
موگ بیرته خپل کلی ته زو، بشیر دودیال – پشتو
زغم او مینه، شکر الله همدرد – پشتو
آثار تقدیر شده به زبان فارسی
مراهم با خود ببر، زهرا نوری- فارسی
پامیر می خندد، سعادت سادات جواهری- فارسی
قصه مادرکلان، الهام امیری- فارسی
سفر اجباری به روستا، محمدامیری- فارسی
شاگرد سیاه، صدیقه هاشمی- فارسی
گنج بی پایان، زینب اخلاقی- فارسی
بخش دیگر این جشنواره به نقد و بررسی وضعیت ادبیات کودک و تولیدات ادبی برای کودکان و نوجوانان اختصاص یافته بود. در این بخش، حسین حیدربیگی به تاریخچه ادبیات کودک در افغانستان پرداخت و بر اهمیت فرهنگی سازی برای رشد و پرورش فکری کودکان تاکید کرد.
سخنران دیگر این جشنواره، محمدانور وفاسمندر؛ از چهره های مطرح زبان پشتو بود. او از برگزاری چنین جشنواره‌ها استقبال کرد و نقش این جشنواره‌ها را در بهبود وضعیت روانی – فکری کودکان ارزنده خواند.
سخنرانان دیگر این جشنواره بتول سیدحیدری؛ داور زبان فارسی و شریفه پاسون از داوران بخش پشتو بودند. در این مراسم از خدمات ارزشمند بانو نانسی دوپری پژوهش‌گر و افغانستان‌شناس فقید نیز نکوداشت شد.
این جشنواره برای غنی سازی ادبیات کودک و نوجوان و فرهنگ سازی در جهت رشد و پرورش فکری نوجوانان بر گزار شده بود. بیشتر اثاری که در این جشنواره ارزیابی شدند پیام مثبت ارشادی دارند و درون مایه این آثار را صلح، همزیستی، عدالت اجتماعی، احترام به بزرگان، حکومت داری خوب، عدالت، برابری جنسیتی و… تشکیل میدهد.
