قطاری در نیویورک از ریل خارج می‌شود و عده‌ای از مسافرانش را به کام مرگ می‌فرستد. تصمیمی اشتباه منجر به مرگ هفت سرنشین شاتل فضایی چلنجر می‌شود. و سال‌ها پیش‌تر از این دو حادثه، گریپاژِ سوپاپ در خنک‌کنندهٔ راکتور اتمی منجر به تخریب نیروگاه هسته‌ای در پنسیلوانیا و فاجعه‌ای اتمی می‌شود. این‌ها حوادث واقعی‌ست و در تمام این موارد، کم‌خوابی یا بدخوابی یکی از عوامل دخیل در فاجعه بود.
حتی اگر در چنین شرایطِ حساسی کار نکنید، در زندگی عادی هم ممکن است هر از چند گاهی دچار بدخوابی شوید. در آمریکا یک‌سوم بزرگسالان کمتر از هفت ساعت در شبانه‌روز که حداقل میزان توصیه‌شده است می‌خوابند، و دوسوم نوجوانان کمتر از هشت ساعت در شبانه‌روز که میزان توصیه‌شده برای این گروه سنی است می‌خوابند. حتی کسانی که وضعیتِ بهداشتِ خواب‌شان خوب است، در دورهٔ ساعت تابستانی که ساعت رسمی کشور تغییر می‌کند ممکن است دچار کسر خواب شوند.
من روان‌شناس سازمانی هستم و در دانشگاه اورگن در مورد آثار مختلف خواب بر عملکردِ کارکنان آزمایش کرده‌ام. من و همکارانم خصوصا به اختلال چرخهٔ زیستی بدن در نتیجهٔ تغییر ساعت رسمی پرداخته‌ایم ــ که معلوم شد برای کار و زندگی اجتماعی افراد عواقب پرهزینه‌ای دارد.
نتایج آماریِ ساعت تابستانی نامطلوب است
امروزه حدود ۷۰ کشور دورهٔ ساعت تابستانی دارند. در آمریکا از سال ۱۹۱۹ ساعت تابستانی به قانون تبدیل شد و از آن زمانْ مردم آمریکا رابطه‌ای دوگانه با این موضوع داشته‌اند. گذشته از ترجیحات شخصی، شواهد تجربی نشان می‌دهد که مزایای تغییر ساعت تابستانه نامعلوم است، و هر چه می‌گذرد بیشتر معلوم می‌شود که این تغییری پرهزینه بوده است.
بدترین تاثیر این تغییرِ زمانی، در الگوی خواب ما ایجاد می‌شود. وقتی ساعت را جلو می‌اندازیم، فقط ساعتِ دیوارها جلو می‌رود، ولی ساعت بدن‌مان به همین سرعت تغییر نمی‌کند. معمولا چند روزی طول می‌کشد تا بدن‌مان خود را طوری با این تغییرِ زمان تطبیق دهد که بتوانیم در ساعت معمول بخوابیم. نتیجه این‌که ممکن است فقط در شب اولِ بعد از تغییر ساعتْ حدود ۴۰ دقیقه کسر خواب به شما تحمیل شود.
ما ابتدا تاثیرِ تغییرِ ساعت تابستانی را در کارگران و محیط‌های کارگری بررسی کردیم. با کاوش در یک پایگاه داده‌های ویژهٔ صدمات معدن متعلق به موسسهٔ ملی ایمنی و بهداشت شغلی، کشف کردیم که تغییر ساعت رسمی در بهار منجر به ۶ درصد افزایش صدمات معدن و ۶۷ درصد افزایشِ روزهای کاریِ ازدست‌رفته در نتیجهٔ این آسیب‌دیدگی‌ها می‌شود.
فقط کارگران در خطر نیستند
گرچه شاید این یافته‌ها قدری مایهٔ نگرانی شود، ولی شما کارتان با کامپیوتر و کارِ اداری باشد و حتی شاید این مطلب را در دفترِ کارتان می‌خوانید. حالا اگر تغییر ساعت رسمی، در کارمندان و محیط‌های اداری هم تاثیرگذار باشد، آن‌وقت موضوع برای‌تان مهم خواهد شد.
ما همچنین آثار احتمالی این تغییر را بر نحوهٔ استفادهٔ افراد از اینترنت بررسی کردیم. با بررسی الگوهای جستجوی اینترنت طی شش سال در بیش از ۲۰۰ منطقهٔ کلان‌شهریِ آمریکا، معلوم شد که در دوشنبهٔ بعد از تغییر ساعت (در مقایسه با دوشنبه‌های قبل و بعد)، جستجو برای سرگرمی یا مقولات مرتبط فوق‌العاده زیاد می‌شود. با توجه به حجم عظیم این جستجوی اینترنتی که در محیط کار انجام شد، به این نتیجه رسیدیم که کارمندان در ساعاتی که باید کار کنند، در واقع از دسترسی خود به اینترنت سوءاستفاده می‌کنند ــ رفتاری که به آن پرسه‌زنی اینترنتی می‌گویند. این‌گونه پرسه‌زنی در زمان کار در پی تغییر ساعت رسمی، نشان می‌دهد که مردم وقتی کسر خواب پیدا می‌کنند، بهره‌وری کمتری هم دارند.
بر اساس دو تحقیق ما، و همچنین پژوهشی که نشان می‌دهد تغییر ساعت می‌تواند منجر به افزایش ۵ درصدی سکته‌های قلبی شود، اقتصاددانان تخمین زده‌اند که تغییر زمان بهاره، ۴۳۴ میلیون دلار فقط به اقتصاد آمریکا خسارت می‌زند. اما البته این همهٔ خسارت نیست.
تغییر ساعت، قدرتِ قضاوت ما را متاثر می‌کند
پژوهش ما همچنین نشان داد که تغییر ساعت رسمی، توانایی ما را در درکِ جوانب اخلاقیِ موقعیت‌ها کم می‌کند. ما با بررسی دوبارهٔ رفتار اینترنتیِ مردم، دست به آزمایشی تکمیلی زدیم. در این آزمایش، ما نیمی از شرکت‌کنندگانِ تحقیق را در طولِ شب بیدار نگه داشتیم، و اجازه دادیم نیمهٔ دیگرِ شرکت‌کنندگانْ خواب کاملِ شبانه داشته باشند. روز بعد، آن‌ها را در سناریوهایی قرار دادیم که محتوای اخلاقی داشت.
معلوم شد روزِ بعد از تغییر ساعت رسمی، یا بعد از بی‌خوابیِ شبانه ــ در مقایسه با زمانی که مردم خواب کافی دارند ــ وقتی پای مسائل اخلاقی به میان می‌آید، قدرتِ تشخیصِ خوب و بد ضعیف می‌شود.
این تغییرِ زمانْ همچنین در قضاوت ما در موقعیت‌های رسمی تاثیر منفی دارد. بنا به یک تحقیق جدید، قُضاتِ دادگاه‌ها روزِ بعد از تغییر ساعت، در مقایسه با روزهای دیگر سال، احکامِ سختگیرانه‌تری صادر کرده‌اند، و مثلا ۵ درصد مدتِ بیشتر برای حُکم زندان بُریده‌اند. این یعنی مسئلهٔ خواب و سیاست‌گذاریِ عمومیِ موثر در خواب مردم، حتی می‌تواند بر تصمیماتِ مهمی که قاعدتا باید منصفانه باشد تاثیر منفی بگذارد.
***
این تحقیقات فقط مشتی از خروار است ــ عواقب منفی تغییر زمان رسمی، طیف وسیعی از مسائل از نمرات تحصیلی تا بازار بورس را شامل می‌شود.
صرف‌نظر از احساس شخصی ما نسبت به تغییر ساعت رسمی، شواهد مکرر نشان می‌دهد که این تغییرِ زمانی برای تمام اقشار جامعه هزینه دارد. گرچه این عواقب منفی زیادند، راه‌حل آن ساده و مشخص است: به جای تغییر ساعت‌ها، باید سیاست عمومی را عوض کرد. الان ایالت‌های مختلف آمریکا در حال بررسی و تجدید نظر در قانون تغییر ساعت هستند. مناطقی مثل آریزونا [از چند دهه پیش] و هاوایی، از این آیینِ سالانه دست کشیده‌اند و برخی ایالت‌های دیگر هم دارند به آن‌ها می‌پیوندند. تصمیمی سیاسی با تکیه بر شواهد علمی که به نجات جان و مال بیشتری خواهد انجامید.
