برای حکومت ایران و طالبان، کنترلِ بدنِ مردم بهطور عام و حجابِ اجباری بهطور خاص، یک مسئلهٔ هویتی و حیاتیست. یعنی «حجاب اختیاری» تهدیدِ وجودی محسوب میشود. این رژیمها با وسواسِ کنترل بر انسان شکل گرفتهاند…
حس نوستالژی منبعی از انرژی ذهنیست و برای بهداشت روان مفید است. نوستالژی صرفا پناهگاهی برای دردهای زمان حال نیست، بلکه مرجعی برای الهامگرفتن دربارهٔ زندگی آیندهٔ خودمان و پیگیری اهدافیست که برای ما باارزشند…
رادیواکتیوِ ناشی از آزمایشهای اتمی تا هزاران سال در زمین باقی میماند و یادگار نسل ما خواهد بود. وقتی آیندگان داستانِ ما را از زمین استخراج کنند، معلوم میشود که ما خودمان را نابود کردیم یا آیندهٔمان را ساختیم…
هیچ دلیل طبیعی وجود ندارد که مانع تکامل نظامی کشورهای کوچک شود، چون اندازه دیگر عامل تعیینکننده نیست. و کشورهای کوچکتر هم میتوانند به قدرتهای بزرگ تبدیل شوند: کشورهایی تعیینکننده و خطرناک.
به نظر میرسد معایب ادارات قدیم، استفاده از دورکاریِ امروز را به خوبی توجیه میکند. زمانی که کاغذها و قفسهها پیشرفتهترین ابزار ذخیرهسازی اطلاعات بودند، اداراتِ افسردهکننده همچون شرّی ضروری به نظر میرسیدند…
دنیا از کشتارِ میدان تیانآنمن درس نگرفت. برعکس، وقتی همه در خواب غفلت فرو رفته بودند، استبدادِ دولت چین به جاهای دیگر هم سرایت کرد. دنیا باید بفهمد که بعد از ۳۳ سال، نمیتوان دولت چین را راضی کرد…
صلاحالدین جزو معدود شخصیتهای پیشامدرن است که زندگینامهاش در زمان حیاتش نوشته شده. اما تاریخنگاری در باب او متأثر از عوامل مختلفی بوده، طوری که عمدتا اسطوره جای شخصیت تاریخی صلاحالدین را اشغال کرده است…
بدون توجه به منشأ ثروت و ریشههای نابرابری، ساخت جامعهای سعادتمند ممکن نیست. رفاه بر اساس اصولی مثل آموزش، برابری جنسیتی، و تنوع قومی/نژادی شکل میگیرد و بدون توجه به این اصول، ایجاد جامعهٔ مرفه ناممکن است…
هر زبان بینالمللی شاید زمانی زبان یک امپراتوری بوده است. همینطور بوروکراسی و تجارت نقش مهمی در تحمیل زبانها دارد. ولی در نهایت این عنصر فرهنگیست که در برتری یک زبان و گرایش به آن نقش کلیدی دارد…
سندی گال گزارشگر کهنهکار اسکاتلندی سالها با احمدشاه مسعود دوست بود و اخیرا زندگینامهای دربارهٔ مسعود با عنوان «ناپلئون افغانستان» منتشر کرده است که تحلیل آن به درک ما از تاریخ افغانستان میافزاید…
داستان تخیلی میتواند آموزشی غنی و صحیح از یک دوره تاریخی یا یک فرهنگ ناآشنا به خواننده منتقل کند. ادبیات تاریخی قدرت عجیبی دارد که میتواند چشم ما را به ابعاد تازهای از زندگی کوچک و آشفته معاصر باز کند. اما…
موضوع حضور آمریکا در افغانستان، آمیخته به توهمات و سوءتفاهمات فراوان است. خروجِ فوری و بیقید و شرط آمریکا از افغانستان به انحاء مختلف توجیه میشود. این جستار به رایجترین توجیهات این ناکامی میپردازد…