تمدن طبیعی و طبیعت متمدن
ما خیال می‌کنیم می‌توانیم حیاتِ شهری را از محیط‌زیست تفکیک کنیم، و با سیمان و شیشه و فولاد، فضایی مجزا به اسم «شهر» جعل کنیم. ولی هربار که محیط‌زیست قدرتش را به رخِ ما می‌کشد، این دروغ آشکارتر می‌شود.
۲۴ آذر ۱۳۹۹
تاریخ
چرا زبان‌های همسان اسامیِ متفاوت دارند؟
بسیاری از زبان‌هایی که می‌شناسیم، درواقع لهجه‌هایی از یک زبان واحد هستند. اما معمولا رویدادهای جهانی و تصمیمات سیاسی و اختلافات فرهنگی تعیین می‌کند که لهجه‌ها را رسما زبان‌هایی متفاوت فرض کنیم.
۲۰ آذر ۱۳۹۹
زبان فارسی، زیر پوست آسیای جنوبی
امروزه ما عمدتا فارسی را زبان ملی کشور ایران می‌دانیم. اما ایرانِ امروز صرفا بقایای یک جغرافیای پهناور در اوراسیا است که تقریبا هزار سال، فارسی نقش زبان بین‌المللی را در آن بازی می‌کرد.
۱۲ آذر ۱۳۹۹
پارسی و سانسکریت: دو زبانی که تاریخ هند را شکل داد
تمدن غرب، دارالسلام، عالم مسیحیت، سرزمین مادری، جهان آزاد، ارض موعود، جهان سوم، پادشاهی چین، و امثال این‌ها، عمدتا واژگانی هستند که مردم برای تعریف مرزهای جغرافی استعمال می‌کنند؛ مرزبندی‌هایی که ممکن است فرهنگ یا ایدئولوژی خاصی را بر جغرافیای بخصوصی تحمیل کند.
۳ آبان ۱۳۹۹
چالش سلامت در افغانستان: قصه‌ای قدیمی که کماکان ادامه دارد
درحالی که آزمایش واکسن کرونا امیدوارکننده به‌نظر می‌رسد و بن‌بست سیاسی افغانستان بر سر ریاست‌جمهوری قدری فروکش کرده، باید دید که آیا باز هم یک تلاش جهانی می‌تواند بیماریِ جدیدی را در افغانستان ریشه‌کن کند یا خیر.
۲۳ مهر ۱۳۹۹
آن‌چه کابل را به سارایوو وصل می‌کند: گسترهٔ جهان پارسی‌زبان در اعصار گذشته
«جهان پارسی‌زبان» جغرافیایی وسیع بود که زمانی از بالکان تا «خراسان بزرگ» را تحت پوشش خود داشت. آن‌چه بالکان غربی و خراسان بزرگ، این مناطق دوردست را به هم پیوند می‌دهد، زبان و فرهنگ پارسی اعصار گذشته است…
۱۸ مهر ۱۳۹۹
تبدیل کلیساهای عصر بیزانس به مسجد: تهدیدی علیه هویت جهانی استانبول
تبدیل ایاصوفیه و خورا به مسجد ممکن است ناشی از مشکلات عدیدهٔ اردوغان باشد، از جمله قدرت‌طلبی ژئوپولیتیک و مبارزهٔ او با میراث سکولار کمال آتاتورک بنیانگذار ترکیه.
۱۵ مهر ۱۳۹۹
بازنگاری تاریخ ادبیات فارسی: یادآوری ایران به بهای فراموشی جغرافیای فارسی
از ۱۰۰۰ تا ۱۸۵۰ میلادی خواه شاعری اصفهانی بودید، یا دیپلمات عثمانی اهلِ استانبول، یا مقامی هندی، یا بازرگانی اهل سمرقند، یا حتی امپراطوری بر کرسی سلطنت دهلی، به احتمال زیاد از زبان پارسی بهره‌ای داشتید.
۱۱ مهر ۱۳۹۹
آنفلوانزای اسپانیایی نتوانست اقتصاد جهان را نابود کند؛ آیا کرونا فرق دارد؟
کارشناسان بارها وبارها پیش‌بینی کرده‌اند که بحران کرونا همه چیز را عوض خواهد کرد. ولی آیا تجربۀ رعب‌آور این همه‌گیری، همچنین بشر را وادار خواهد کرد که در برخی توقعات سنگین‌تر خود تجدیدنظر کند؟
۱۴ شهریور ۱۳۹۹
لغو حج به دلیل کرونا: اولین بار نیست که رویدادی منجر به لغو حج می‌شود
عربستان سعودی می‌گوید فقط یک هزار زائر مقیم این کشور را اجازه خواهد داد که مراسم حج امسال را ادا کنند. هر ساله حدود دو و نیم مسلمان از سراسر جهان به شهر مکه و مدینه می‌آیند تا در مناسک حج شرکت کنند. وزارت حج دولت عربستان گفته امسال هیچ زائری از بیرون از این کشور پذیرفته نمی‌شود.
۷ تیر ۱۳۹۹
ظهور و افول امپراطوری اینکاها چگونه بدون رسم‌الخط ممکن شد؟
تعلیم در آن‌چه که به‌قول انسان‌شناسان «دانش کیپو» نامیده می‌شود، به‌طور ابتدایی آن برای ماموران دولتی (کیپوکامایوک‌ها) هر ایالت اجباری بود. بدین منظور، آن‌ها به شهر کوسکو فرستاده می‌شدند تا در آن‌جا گویش اینکایی، کویچوا، را آموخته و در مدارس مذهب اینکایی را نیز فراگیرند.
۳۱ خرداد ۱۳۹۹
یک و نیم قرن پیش یک همه‌گیری شبیه کووید ۱۹ رخ داد؛ ولی درس نگرفتیم
وبا در ۱۸۴۹ جانِ بیش از ۱۰۰ بیمار را در آسایشگاهِ وست‌رایدینگ بریتانیا گرفت. عمقِ فاجعه چنان بود که پزشکی ازطرف مدیران آسایشگاه مامور شد که تحقیق و دلیل فاجعه را کشف کند. نتیجۀ کار او، گزارشی بود که سال ۱۸۵۰ منتشر شد و توصیف او از وضعیت شباهت زیادی به همه‌گیری کووید ۱۹ دارد.
۳۱ خرداد ۱۳۹۹