اقیانوس‌ها بیش از ۷۰ درصد از سطح زمین را تشکیل می‌دهند. برای داشتنِ یک سیارۀ سالم، ما به اقیانوس‌های سالم نیاز داریم، ولی اقیانوس‌های ما درمعرض تهدید هستند. در این مقاله به پنج تهدید بزرگ علیه اقیانوس‌ها، و نحوۀ غلبه بر آن‌ها می‌پردازیم.
اول: تغییرات اقلیمی
تغییر اقلیمی، بزرگترین تهدید علیه سلامتِ اقیانوس‌ها محسوب می‌شود. چون باعث گرم‌ترشدنِ اقیانوس‌ها شده و آبِ اقیانوس‌ها را اسیدی می‌کند، و درنتیجۀ کاهش اکسیژنِ محلولْ تنفس را برای آبزیانِ اقیانوس مشکل می‌کند. تصور کنید که دمای یک آکواریمِ ماهی را بالا ببریم و کمی اسید در آن بریزیم و پمپِ هوای آن را خاموش کنیم. آن‌وقت ماهی‌های بیچارۀ آکواریم دچار چه مکافاتی می‌شوند! این دقیقا همان بلایی‌ست که ما بر سرِ اقیانوس‌های خودمان می‌آوریم.
هرکدام از ما می‌توانیم کربنِ کمتری تولید کنید و سرعت تغییر اقلیم را کم کنیم؛ مثلا با انتخابِ هوشمندانۀ غذاهایی که می‌خوریم و اصلاح نحوۀ مسافرت‌مان. درنظر بگیرید که تهیۀ یک ناهارِ استیک با میگو ممکن است از سفرِ یک خودروی کم‌مصرف بین لس‌آنجلس و نیویورک،کربنِ بیشتری تولید کند. باتوجه به این‌که ۷.۶ میلیارد انسان روری کره زمین زندگی می‌کنند، این‌گونه انتخاب‌ها میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. کمپانی‌های بزرگی مثل سِیلزفورس، گوگل، و لیفت به‌سمتِ کربنِ صفر حرکت کرده‌اند و ماهم می‌توانیم بخشی از این حرکت باشیم.
دوم: آلودگی پلاستیک
بیشتر از پنج تریلیون پلاستیکِ آلوده در اقیانوس‌ها سرگردان است و زباله‌دانِ بزرگِ اقیانوس آرام همچنان درحال گسترش است. ما به‌ازای هر نیم کیلوگرم ماهیِ تُن که از اقیانوس‌ها صید می‌کنیم، یک کیلوگرم پلاستیک به اقیانوس‌ها می‌ریزیم. کاهشِ آلودگیِ پلاستیک، نیازمند مداخلاتِ جسورانه‌ای‌ست.
همۀ ما در این راه می‌توانیم کمک کنیم ـــ مثلا با عدم استفاده از لوازمِ پلاستیکیِ یک‌بار مصرفی چون نیِ نوشیدنی، کارد و چنگال، و ظروف غذای پلاستیکی. این لوازمِ یک‌بار مصرف فقط چند ثانیه در زندگیِ ما حضور دارند اما سفرِ آن‌ها در اقیانوس ممکن است قرن‌ها طول بکشد. علاوه‌بر تلاش‌های فردی، ما به حمایت رهبران بین‌المللی نیاز داریم. برای همین، گروهِ هفت درحال بررسی یک منشور پلاستیک است که میتواند در مهار آلودگیِ پلاستیکیِ اقیانوس‌ها تحولی بزرگ ایجاد کند.
تقریبا یک‌سوم ذخایر دریاییِ جهان، درمعرض صید بی‌رویه قرار دارد. ماهی‌هایی که زمانی فراوان بودند، امروزه جزوِ گونه‌های درمعرضِ خطر هستند. صیدِ غیرمجاز و بی‌رویۀ ماهی سالانه میلیاردها دلار به اقتصاد جهان خسارت می‌زند.
سوم: تغذیۀ دریایی پایدار
تقریبا یک‌سومِ ذخایرِ دریاییِ جهان، درمعرض صید بی‌رویه قرار دارد. ماهی‌هایی مثل تنِ باله‌آبی که زمانی فراوان بودند، امروزه جزو گونه‌های درمعرضِ خطر هستند. صیدِ غیرمجاز و بی‌قاعدۀ ماهی سالانه ۲۳ میلیارد دلار به اقتصاد جهان خسارت می‌زند. رستوران‌ها و بازارهای ماهی در نقاط مختلف دنیا هر روزه گونه‌های دریاییِ درمعرضِ خطر را سِرو می‌کنند.
اپلیکیشن‌های جدیدی مثل سیفود واچ برای گوشی‌های موبایل به بازار آمده که به ما کمک می‌کند این گونه‌های درمعرضِ خطر را شناسایی کنیم و از خوردنِ آن‌ها بپرهیزیم و درعوض غذاهای دریاییِ پایدارتر و سالم‌تری را برای خوردن انتخاب کنیم. ضمنا در بخش‌هایی از صنعتِ غذاهای دریایی، معضلِ برده‌داری و کودکانِ کار همچنان مشاهده می‌شود. برخی از این برنامه‌های موبایلی به ما کمک می‌کنند تا از این دام‌های حقوق‌بشری هم بپرهیزیم.
چهارم: مناطق محافظت‌شدۀ دریایی
همۀ ما می‌دانیم که مناطق محافظت‌شدۀ زمینی به حفاظتِ حیات‌وحش ـــ مثل خرس‌ها و گوزن‌ها و فیل‌ها ـــ کمک زیادی می‌کند. این موضوع برای مناطق محافظت‌شدۀ زیرآبی هم صادق است. ایجادِ مناطق حفاظت‌شدۀ اقیانوسی، علاوه‌بر این‌که به حفظِ حیات‌وحشِ دریایی ـــ مثل کوسه‌ها و دلفین‌ها و مرجان‌ها ـــ می‌انجامد، میتواند مانند یک حساب ذخیرۀ دریایی عمل کند. چون ماهیانِ داخلِ این مناطقْ بیشتر رشد می‌کنند و بیشتر هم تولید مثل می‌کنند؛ سپس این جمعیتِ دریایی به خارج از مناطقِ حفاظت‌شده سرریز کرده و توسط صنعت شیلات برداشت می‌شود.
ما هنوز در ایجاد مناطق محافظت‌شدۀ اقیانوسی خیلی عقب هستیم. امروزه فقط ۲ درصد از کلِ اقیانوس‌های ما جزوِ پارک‌های محافظت‌شدۀ دریایی هستند. دانشمندان تخمین می‌زنند که اگر ما می‌خواهیم آیندۀ حیات‌وحش اقیانوسی و سلامتِ اقیانوس‌ها را تامین کنیم، باید ۳۰ درصد از اقیانوس‌های‌مان را تحت محافظت بگیریم.
ما باید از تلاش‌های محلی، ملی و بین‌المللی برای ایجاد مناطق محافظت‌شدۀ دریایی حمایت کنیم. صنعت گردشگری میتواند هم به‌عنوان یک ذی‌نفع و هم به‌عنوان محافظِ پارک‌های دریایی عمل کند. مثلا ما می‌توانیم با اقامت در هتل‌هایی که حامیِ پارک‌های دریایی هستند، به این هدف کمک کنیم.
پنجم: یارانه‌های شیلات/سوبساید دولتی برای صنعت ماهیگیری
هرساله دولت‌ها ۳۵ میلیارد دلار به صنعت شیلات سوبسید می‌پردازند که عمدۀ آن مستقیما صرف صید بی‌رویۀ ماهی می‌شود. این یارانه‌ها یا سوبسیدها باعث افزایش بیش‌ازحدِ ناوگان‌های ماهیگیری می‌شود ـــ حتی وقتی که توجیه اقتصادی نداشته باشد. مثلا بخش عمده‌ای از ماهیگیری در دریاهای آزاد ـــ که ماهی‌های آن‌ها جزو منابع مشترک بین‌المللی محسوب می‌شود ـــ بدون وجود سوبسیدهای شیلات احتمالا هیچ صرفۀ اقتصادی‌ای نخواهد داشت.
امسال در نشستِ وزیرانِ سازمان تجارت جهانی، فرصتی مهم دست داده تا علیه سوبسیدهای شیلات موضعی جدی اتخاذ شود. مردمِ کشورهای مختلف می‌توانند رهبران‌شان را وادار کنند تا برای پایان این‌گونه سوبسیدها اقدام کنند و آینده‌ای سالم را هم برای صیادان و هم برای ماهیانِ اقیانوس‌ها رقم بزنند.
___________________
منبع: مجمع جهانی اقتصادی
