دو و نیم قرن پس از تولد بتهوون، موسیقی او هنوز در اعماق جان شنوندگانش طنین‌اندازِ تجربهٔ آزادی‌ست. آزادیِ اراده کماکان در کانون موسیقی بتهوون قرار دارد و موسیقی او صدای آزادی‌خواهی بشر است.